Amatör Denizcilik Tanımlar

Tanımlamalar

1	Harita nedir ?		Dünyanın herhangi bir parçasının bir ölçek dahilinde herhangi bir projeksiyon sistemi ile, bir düzlem üzerinde gösterilmiş halidir.
2	Deniz Haritalarını anlatınız.		Denizde kullanılan haritalar genellikle sahiller ve denizdeki derinlikler, alametler, seyir yardımcıları, akıntılar, limanlar, transit hatlarını gösterirler. Bu haritalar bu özellikler dolayısıyla, merkator projeksiyon sistemine göre hazırlanırlar ve gemi seyir maksatlarında kullanılırlar. Bu haritaların tercih sebebi, kerteriz hatları ve rotaların birer doğru halinde gösterilmiş olmasıdır.
3	Yeryüzünde bir mevkiin koordinatları ne demektir?		Bir düzlem üzerinde, bir noktanın mevkii nasıl iki başlangıç doğrusu olan, birbirine dik eksenlere göre tanımlanırsa, dünya üzerindeki bir yerin mevkii de, bu eksenlere karşıt olan ekvator ve Greenwich meridyenine göre belirlenir. Buna göre başlangıç koordinatlarından bir mevkiin uzaklığı, o mevki ile başlangıç koordinat eksenleri arasındaki yay parçası ile ölçülür.
4	Bir mevkiin enlemini tarif ediniz.		O mevki ile, ekvator arasında kalan meridyen yayına (Derece cinsinden) o mevkiin enlemi denir. Enlem değerleri ekvatordan kuzeye ve güneye Kutuplara kadar 90 derece ile ölçülür. Kuzey yarı kürede bir mevkiin enlemi (N) ile, güney yarı kürede bir mevkiin enlemi (S) işareti ile belirtilir.
5	Bir mevkiin boylamını tarif ediniz.		O mevkiden geçen, meridyen ile Greenwich meridyeni arasında kalan ekvator yayının derece cinsinden değeri veya bu iki meridyenin kutuplarda birbiri arasında kalan açıdır. Greenwich meridyeni arzı doğu ve batı yarım küre olarak ikiye böler. Bu meridyen başlangıç meridyeni olduğuna göre, dünya üzerinde boylamlar Greenwich'den doğuya 180 derece, batıya 180 derece olarak ölçülür. Doğu yarım küredeki boylamlar (E), batı yarım küredeki boylamlar (W) işaretini alırlar.
6	Hakiki Kerteriz nedir?		Geminin bulunduğu mevkii meridyeni ile herhangi bir nokta veya alameti gemiye birleştiren hattın arasında kalan ve hakiki kuzeyden itibaren saat yelkovanı yönünde 360 dereceye kadar ölçülen açılara hakiki kerteriz denir.
7	Nispi Kerteriz nedir?		Gemi dışındaki bir nokta veya alameti, gemi köprü üstüyle birleştiren hattın, geminin baş-kıç hattıyla yaptığı açıdır. Pelorus ile alınır.
8	Bir haritanın kitabesinde ne gibi bilgiler yazılıdır?		a. Haritanın hangi denize ve hangi liman veya bölgeye ait olduğu; b. Haritanın ölçeği, örneğin 1/50.000; c. Su derinliğinin birimi, (Metre veya Kulaç olarak); d. Projeksiyonu; e. Haritanın sörvey tarihi (Kimin tarafından sörvey edildiği) f. Haritanın baskı tarihi; g. Haritanın eni, boyu; h. Haritada gösterilen bütün kerterizlerin coğrafi meridyeni ölçüldüğüne ve denizden verildiğine dair bir hatırlatma; i. Haritanın numarası, kimin tarafından yayınlandığı; j. Kısaltmalar.
9	Bir haritanın köşelerinde ne gibi bilgiler yazılıdır?		Sağ üst köşede: Harita ve çizginin dışında, baskı tarihi, (Örnek 12.99 haritanın 1999 yılı 12. günü basıldığını gösterir); Sağ alt köşede: Basım şekli gösterilir. (Örneğin 1958 CU2 haritanın önce bakıra kazındığını ve bakırdan çinkoya aktarılarak basıldığını gösterir. 1958 baskı tarihidir) Haritanın alt kenarının ortasında haritanın ilk basıldığı yer ve tarih gösterilir. Sol üst köşede: Harita boyutları gösterilir. (Pus olarak) Sol alt köşede: Haritada yapılan küçük düzeltmeler yeralır.
10	Bir harita üzerinde kısa mesafe nasıl ölçülür?		Haritada mesafe o mevkiin hizasındaki kenarındaki enlem mikyasından ölçülür. (Markator haritalarında 1 dakika - 1 mil) Kısa mesafeler için pergelin ayakları belli bir mesafe kadar açılır. Yakın kenardaki enlem taksimatından mesafe bulunur.
11	Bir harita üzerinde uzun mesafe nasıl ölçülür?		Haritada mesafe o mevkiin hizasındaki kenarındaki enlem mikyasından ölçülür. (Markator haritalarında 1 dakika - 1 mil) Uzun mesafeler için pergelin ayakları belli bir mesafe kadar açılır. (5,10,20,50 gibi) mesafe ölçülür.
12	Portolonda mesafe nasıl ölçülür?		Portolonlarda harita kitabesinde belli bir uzunluk verilmiştir. (Örneğin 1 mil)
13	Denizde mesafe ölçüsü birimi nedir?		Deniz milidir.
14	1 Deniz Mili kaç metredir.		1.852 metre
15	1 Gomina kaç metredir?		185 metre
16	1 Kulaç kaç cm'dir?		182.88 cm.
17	1 Fit kaç cm'dir?		30.48 cm.
18	1 Pus kaç cm'dir?		2.54 cm.
19	Fenerlerin mevkii ve renkleri hangi işaretlerle gösterilmiştir?		Fenerlerin mevkii, Türk haritalarında küçük bir yıldız etrafında mor benek, Admiralty haritalarında küçük bir yıldız üzerinde kırmızı hüzme işareti ile gösterilmiştir.
20	Fenerlerin cinsi ve rumuzlarını açıklayınız.		R Kırmızı W Beyaz G Yeşil Sec Sektör U Bekçisiz F Sabit Fener (Sürekli ışık gösterir) Fl Şimşekli Fener (Işık süresi karanlık süresinden az) GpFl Grup Şimşekli Fener (Şimşek sayısı birden fazla olan) Occ. Husuflu Fener (Işık süresi karanlık süresinden daha çok) Gp.Occ. Gruplu Husuflu Fener (Birden fazla karanlık süresi olan) F.Fl Sabit Şimşekli Fener (Sabit görülen, muntazam periyotla ışığı artan) F.Gr.Fl. Sabit ve Grup Şimşekli Fener Alt Değişken Işıklı Fener (Rengi değişen)
21	Gr.Fl.(2)5Sec.5m.7(M.) fenerinin rumuzunu açıklayınız.		Beş saniyede 2 defa çakar, denizden 5 metre yükseklikte 7 milden gözükür.
22	QK.Fl.5m.2(M.) fenerinin rumuzunu a.		Çabuk şimşekli, denizden 5 metre yükseklikte, 2 milden gözükür.
23	Fl.R.3Sec.11m.9(M.) fenerinin rumuzunu açıklayınız.		Üç saniyede bir kırmızı çakar, denizden 11 metre yükseklikte, 9 milden gözükür.
24	Fl.G.3Sec.15m.6(M.) fenerinin rumuzunu açıklayınız.		Üç saniyede bir yeşil çakar, denizden 15 metre yükseklikte, 6 milden gözükür.
25	Fl.6Sec.36m.16(M.) fenerinin rumuzunu açıklayınız.		Altı saniyede bir çakar, denizden 36 metre yükseklikte, 16 milden gözükür.
26	Gr.Fl.(4)R.15Sec.5m.5(M.)fenerinin rumuzunu açıklayınız.		Her onbeş saniyede bir, dört defa kırmızı çakar, denizden 5 metre yükseklikte 5 mil mesafeden gözükür.
27	2F.R.6m.2(M.) fenerinin rumuzunu açıklayınız.		İki adet kırmızı sabit fener, denizden 6 metre yükseklikte, 2 mil mesafeden gözükür.
28	Pusula nedir?		Gemilerin seyrinde, denizcilere yön gösterici bir seyir yardımcısıdır.
29	Kaç çeşit Pusula vardır? İsimlerini sayınız.		Çalışma prensibine göre iki çeşit pusula vardır: 1. Mıknatısi Pusula  2. Cayro Pusula
30	Mıknatısi Pusulayı anlatınız.		Yöneltme kuvveti, dünyanın manyetik alanına tabi olan pusuladır.
31	Cayro Pusulayı anlatınız.		Yöneltme kuvveti, Cayro Kanunlarından istifade edilerek, bir mahfaza içinde yüksek süratle dönen rotor, cayronun ekseni yönünü muhafaza etme özelliğine dayanan pusula şeklidir.
32	Mıknatısi Pusulanın kısımlarını açıklayınız.		- Pusula Tası: Pusula kartı, pusula ibresi, pusula sıvısından ibarettir. - Pusula Sehpası: Pusula tasının içinde oturduğu kürsüdür. - Düzeltme Elemanları:    a. Flinder Çubuğu,    b. Küreler,   c. Mıknatıs çubukları,  d. Bakraç.
33	Pusula kaç derece ve kertedir?		Pusula 360 derece olup 32 kertedir.
34	Deniz Haritalarından denizdeki bir mevkiin derinliğini ve deniz dibi özelliğini nasıl anlarsınız?		Haritalarda deniz dibi derinlikleri, haritayı yapan sörveyörler tarafından iskandil edilerek, harita üzerinde o mevkiye rakamlarla yazılmıştır. (Türk haritalarında metre, admiralty haritalarında kulaç olarak.) Ayrıca sahilden itibaren, belli derinlik olan yerler birleştirilerek çizgi veya noktalı olarak haritaya işlenmiştir. 5     Kulaç       10   Kulaç      20   Kulaç         50   Kulaç       100 Kulaç Deniz dibi özelliğini, o mevkide mevcut kısaltma harflerinden anlarız.
35	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [S] işareti neyi ifade eder?			Saund - Kum
36	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [M] işareti neyi ifade eder?			Mud - Çamur
37	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [Rc] işareti neyi ifade eder?			Rock - Kaya
38	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [Sh] işareti neyi ifade eder?			Shell - Kabuk
39	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [W] işareti neyi ifade eder?			Weed - Sazlık
40	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [Cl] işareti neyi ifade eder?			Clay - Lülelci Çamuru
41	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [Oys] işareti neyi ifade eder?			Oystres - İstiridye
42	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [Oz] işareti neyi ifade eder?			Ooze - Sulu Çamur
43	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [G] işareti neyi ifade eder?			Gravel - Çakıl
44	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [Sp] işareti neyi ifade eder?			Sponge - Sünger
45	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [Mus] işareti neyi ifade eder?			Mussels - Midye
46	Deniz haritalarında ve deniz sahasında [St] işareti neyi ifade eder?			Stone - Taş
47	Ana yönleri rumuzları ile yazınız.		Yönler Rüzgar İsimleri N Kuzey Yıldız E Doğu Gündoğusu S Güney Kıble W Batı Günbatısı
48	Yardımcı yönleri rumuzları ile yazınız.		Yönler Rüzgar İsimleri NE Kuzey Doğu Poyraz SE Güney Doğu Keşişleme SW Güney Batı Lodos NW Kuzey Batı Karayel
49	Parakete nedir?		Gemilerin süratini ve katettiği mesafeyi gösteren seyir yardımcısı aletlere parakete denir. (Cherup - Neptune)
50	Kaç çeşit parakete vardır?		İki çeşit parakete vardır: a. Adi Parakete b. Elektrikli Parakete
51	Adi Paraketenin kısımları nelerdir?		1. Parakete uskuru (pervanesi), 2. Pervane ile parakete salvosunu birbirine ekleyen madeni cırgına (kuvvetlendirme), 3. Parakete salvosu, özel suretle dokunmuş bir salvo, 4. Parakete pervanesinden gelen dönüş hareketlerini muntazaman bir surette saate geçişini sağlayan düzen (nazım tekerlek) 5. Parakete saati.
52	Pusula Gülü nedir anlatınız.	Deniz haritaları üzerinde, kerterizleri ölçmek üzere konulmuş olan ve hakiki kuzeyden itibaren saat yelkovanı yönünden 360 dereceye kadar taksimatlanmış şekillere pusula gülü ismi verilir.
53	Rota nedir anlatınız.	Bir mevkiden diğer bir mevkiye giden bir geminin, bu iki mevkii arasında birleştiren hattın meridyenler ile yaptığı açıdır. Gemi, seyri esnasında harita üzerine çizildiği bu hat üzerinde hareket eder. Bu hattın meridyenlerle yaptığı açı, rota açısı olarak geminin pusulasına uygulanarak gemi varacağı limana ulaşır. Bu iş için deniz haritaları kullanılır.
54	Derinlik ölçen cihazlar nelerdir? Çeşitlerini sayınız ve nasıl kullanıldığını açıklayınız.	Geminin bulunduğu yerin deniz dibi derinliğinin ölçülmesinde kullanılan alete iskandil denir. Üç çeşittir: a. Savlolo El İskandili: Uzun bir savlo ucuna kurşun ağırlık bağlanarak kullanılır, savlo üzerinde özel kulaç işaretleri vardır, 25 kulaç uzunlukta olur. Kurşunun altı deliktir. Buraya don yağı sürülerek yapışacak çamur veya kumlardan deniz dibi evsafı anlaşılır. b. Makineli İskandil: Petentli iskandil aygıtı deniz suyunun derinleştikçe basıncının çoğalması prensibine göre hazırlanmıştır. Deniz dibine hususi bir tüp sarkıtılmak suretiyle derinlik bulunur. c. Elektrikli İskandil: Elektrikle çalışır. Karinede bulunan bir gönderici (transmitter)den eko gönderilerek deniz dibine çarpıp dönen ekoları rakamla gösteren bir alettir. 100 kulaca kadar ölçer.